W poszukiwaniu początków łódzkiego taternictwa

Początki łódzkiego taternictwa wiążą się z działalnością Towarzystwa Tatrzańskiego. Pod koniec XIX w. do TT należało ponad 30 łodzian. Około 1909 r. członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa, pierwszej polskiej organizacji taternickiej, została łodzianka Elżbieta Trenkler. O jej działalności górskiej brak jednak bliższych wiadomości. Prawdopodobnie pierwszym aktywnie wspinającym się łodzianinem był Adam Ferens, zaś pierwszą łódzką organizacją taternicką (nieformalną) było Koło Taterników założone na początku lat 30-tych przy Oddziale Łódzkim PTT.
Anna Kacperczyk
piątek, 19 kwi 2019

Niedościgniony Seweryn Goszczyński w tekście z 1983 roku opisał szczegółowo historię taterników łódzkich oraz tworzone przez nich pierwsze organizacje górskie. Jego artykuł zatytułowany "Pierwsi łódzcy taternicy i ich organizacje" ukazał się w publikacji Łódzkiego Klubu Wysokogórskiego, który we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Łodzi oraz Muzeum Historii Miasta Łodzi przy Ogrodowej 15, zorganizował w 1983 roku wystawę poświęconą taternictwu łódzkiemu. 

Nie udało się nam odtworzyć wyglądu ani zawartości tej wystawy. Poszukiwania w Muzeum Miasta Łodzi nie przyniosły żadnych rezultatów. Wiemy, że wystawa się odbyła i że była w jej realizację zaangażowana grupa taterników z Łódzkiego Klubu Wysokogórskiego. Scenariusz oraz Katalog wystawowy stworzył Seweryn Goszczyński. Współpracowali z nim Jerzy Weinberg i Jerzy Swanton. Projekt plastyczny wystawy zawdzięczamy Krystynie Wilczkowskiej utalentowanej malarce łódzkiej, żonie Andrzeja "Wilka" Wilczkowskiego. Projekt graficzny katalogu oraz plakatu wystawowego stworzył Stanisław Łabęcki, a za reprodukcje i zdjęcia odpowiedzialni byli Aleksander Iwaszkiewicz, Bożena Kaczyńska oraz Ewa Dudaczyk. Autorami zdjęć eksponowanych na wystawie byli: Tadeusz Bartczak, Józef Dej, Jan Fijałkowski, Paweł Grzanek, Bogdan Mac, Władysław manduk, Waldemar Mirosławski, Andrzej Wilczkowski oraz Zbigniew Żyliński.

W wydanym na kredowym papierze Katalogu wystawowym czytamy:

Początki łódzkiego taternictwa wiążą się z działalnością Towarzystwa Tatrzańskiego. Pod koniec XIX w. do TT należało ponad 30 łodzian. Około 1909 r. członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa, pierwszej polskiej organizacji taternickiej, została łodzianka Elżbieta Trenkler. O jej działalności górskiej brak jednak bliższych wiadomości. Prawdopodobnie pierwszym aktywnie wspinającym się łodzianinem był Adam Ferens, zaś pierwszą łódzką organizacją taternicką (nieformalną) było Koło Taterników założone na początku lat 30-tych przy Oddziale Łódzkim PTT.

Większe środowisko taternickie powstało w Łodzi dopiero po 1945 r. W 1951 r. zawiązano Sekcję Łódzką Koła Krakowskiego Klubu Wysokogórskiego, po wielokrotnych zmianach przekształconą w 1956 r. w Koło Łódzkie Klubu Wysokogórskiego, a w 1974 w Łódzki Klub Wysokogórski. Liczba osób wspinających się wzrosła w tym okresie z kilkunastu na początku lat 50-tych do ponad 200 w chwili obecnej. W minionym trzydziestoleciu łodzianie osiągnęli szereg dobrych wyników. Z najciekawszych należy wymienić: działalność eksploracyjną w skałkach koło Podlesie, dokonanie szeregu pierwszych przejść letnich i zimowych w Tatrach, II przejście filara Freney na Mont Blanc (1962), udział w I przejściu zimowym pn.-wsch. filara Les Droites (Alpy 1963), udział w przeprowadzeniu drogi przez tzw. Bałałajkę na wsch. wierzchołek Miżyrgi (Kaukaz 1964), udział w I przejściu zimowym drogi Bonattiego na Wielkim Filarze Narożnym Mont Blanc (1971), udział w I przejściu zimowym wsch. filara Trollryggenu (Norwegia 1972), udział w zdobyciu Shisparś (Karakorum 1974), udział w I przejściu zimowym drogi Comiciego na Civetcie (Dolomity 1979). Zorganizowano również szereg wypraw: w Hindukusz (1963, 1976), w Góry Etiopii (1968), w Atlas Marokański (1969), w Andy (1974), na Annapurnę II (1980).

Łódzki Klub Wysokogórski, podobnie jak i inne organizacje taternickie w Polsce, umożliwia swoim członkom uprawianie alpinizmu. Odbywa się to poprzez: szkolenie początkujących, pomoc finansową, pomoc w zdobywaniu trudno dostępnego i drogiego sprzętu, organizowanie obozów krajowych i zagranicznych, wymianę informacji. Działalność Klubu oparta jest na pracy społecznej, a niezbędne fundusze wypracowują w przeważającej części jego członkowie.

ŁKW nie jest jedyną w Łodzi organizacją alpinistyczną. W latach 70-tych zaczął działać Akademicki Klub Górski.

Ryszard Przybylski i Andrzej Wilczkowski w skałkach podlesickich (1951). Zdjęcie z archiwum Ryszarda Przybylskiego Andrzej Wilczkowski i Ryszard Przybylski w skałkach podlesickich (1951). Zdjęcie z archiwum Ryszarda Przybylskiego