Historia i rozwój łódzkiego środowiska wspinaczkowego

W październiku 2016 roku rozpoczęliśmy pracę nad naszym pierwszym projektem „Historia i rozwój łódzkiego środowiska wspinaczkowego”. Zainicjowała go Anna Kacperczyk, socjolog z Uniwersytetu Łódzkiego, która podczas jednego z zebrań klubowych (a potem na stronie AKG) ogłosiła, że zamierza przygotować wystawę, która pokazywałaby historię i rozwój łódzkiego środowiska wspinaczkowego. Apel miał zgromadzić i zmobilizować osoby chętne do współpracy przy realizacji projektu. Wątkiem wiodącym tej opowieści miały być rozwój i przemiany technologii wspinaczkowej używanej przez łódzkich wspinaczy oraz pojawiające się innowacje sprzętowe. Potrzebne były nam przede wszystkim:

• archiwalne fotografie, które moglibyśmy obejrzeć i zeskanować;
• wszelkie artefakty fizyczne w postaci starego szpeju (haki, karabinki, przyrządy zaciskowe, liny, młotki, czekany) oraz różnych innych sprzętów używanych podczas działań wspinaczkowych;
• i najważniejszy element, opowieści – to, co zachowało się w pamięci, anegdotach, historyjkach, opisach zdarzeń na temat działalności łódzkich wspinaczy. Te zapamiętane historie chcieliśmy w jakiś sposób utrwalić.

Chodziło tu nie tyle o dostarczanie materiałów, które potem byłyby przez jedną osobę samodzielnie analizowane, ale o to żeby wystawa wyłoniła się jako efekt pracy zespołowej, żebyśmy zrobili to wspólnie. Miał to być rodzaj wspólnych poszukiwań, badania kolektywnego, w którym grupa ludzi pracuje razem nad projektem, dochodzi do pewnych wniosków, może je przedyskutować i wspólnie przygotowuje produkt finalny w postaci wystawy. Wystawa ta miała być częścią wydarzenia naukowego, które zaplanowane zostało na początek lipca 2017 na Uniwersytecie Łódzkim w ramach międzynarodowej konferencji naukowej pt. Studying Everyday Life: Generic Dimensions of Interactionist Inquiry, zorganizowanej przez Europejskie Stowarzyszenie Badaczy Symbolicznej Interakcji (ESSSI). Wystawa miała więc nawiązywać do rygorów poprawności naukowej w zakresie przewidywanej przez nas prezentacji i opisu historii naszego środowiska, ale jednocześnie – miała być tworzona przez osoby zaangażowane w działalność wspinaczkową oraz życie środowiskowe łódzkich wspinaczy. Chodziło o to, aby wiedza naukowa nie zamykała się w murach akademii, ale pozostawała w żywym związku z życiem codziennym.

Planowaliśmy, że wystawa będzie dostępna przez kilka miesięcy (od lipca do końca roku 2017) na terenie Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ, a następnie, że będziemy mogli zagospodarować ją jako Klub i potraktować jako rodzaj naszej spuścizny – sposób zachowania w pamięci historii naszego środowiska i naszego Klubu.

Od tego się zaczęło. Na apel o włączenie się w prace nad wystawą zgłosiło się 9 osób: Mateusz Izbicki, Emil Palenica, Tomasz Papszun, Paweł Pustelnik, Wojciech Święcicki, Marcin Zajączkowski i Marta Ziętal. Zaczęliśmy spotykać się w listopadzie 2016 i obmyślać jak zebrać materiały pozwalające dowiedzieć sie czegoś więcej o historii naszego środowiska by móc przygotować wystawę. Wytypowaliśmy osoby, z którymi chcieliśmy porozmawiać. Ale szybko okazało się, że rozmowy z nestorami łódzkiego środowiska wspinaczkowego są już same w sobie zbyt ważnym wydarzeniem aby wspomnienie o nich powierzyć wyłącznie pamiątkowym rejestracjom audio i za namową Emila Palenicy rozpoczęliśmy nagrywanie audio-wizualne tych spotkań. W efekcie nagraliśmy materiał filmowy z udziałem jedenastu łódzkich wspinaczy: Ryszarda Przybylskiego, Andrzeja Wilczkowskiego, Jerzego Michalskiego, Bogdana Maca, Krystyny Konopki, Marka Grochowskiego, Wojtka Jedlińskiego, Ewy Panejko-Pankiewicz, Piotra Pustelnika, Jana Fijałkow­skiego i Marka Płonki. Na podstawie tego materiału powstał film dokumentalny ukazujący te niezwykłe spotkania, zatytułowany Łódzkie historie wspinaczkowe w reżyserii Emila Palenicy (dostępny na https://www.youtube.com/watch?v=yLuu8DcM4-A). W ramach projektu zebraliśmy i zeskanowaliśmy około 1000 zdjęć. Wielu łódzkich wspinaczy wypożyczyło nam na wystawę swój cenny pamiątkowy ekwipunek górski: stare czekany, raki kowalskiej roboty, własnoręcznie robione haki, młotki lodowe i inne przyrządy, a także elementy ubioru i wyposażenia górskiego. 

Efektem naszej pracy była wystawa zdjęć i artefaktów wspinaczkowych wzbogacona o osiem tablic tematycznych opisujących historię i przemiany łódzkiego środowiska wspinaczkowego. W gablotach pojawiły się archiwalne zdjęcia oraz szpej. Integralną częścią wystawy był film.

1 lipca 2017r o godz. 16.00 na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego odbyło się oficjalne otwarcie wystawy Climbing Stories, złożonej z przygotowanych plansz przedstawiających różne aspekty życia klubowego i działalności wspinaczkowej łodzian, z gablot z wystawionymi zdjęciami oraz pamiątkowymi przedmiotami oraz z pokazu filmu dokumentalnego pt. Łódzkie historie wspinaczkowe. Odwiedziło nas wtedy prawie sto osób – w większości z łódzkiego środowiska wspinaczkowego – ale także goście spoza Łodzi. Do połowy 2018 roku wystawę plansz i gablot oraz film można było oglądać na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Rewolucji 1905 r 41/43, w budynku T. W okresie od 10 sierpnia do 26 października 2017 w sali T006 w każdy czwartek w godzinach 17.00-19.00 odbywały się także pokazy naszego filmu.

Ta wspólna praca, zebrane w jej trakcie doświadczenia oraz materiały stały się zalążkiem Łódzkiego Archiwum Wysokogórskiego.